Powerpoint tekst
Stap 1 in word
Oorspronkelijke tekst
Synthese:
Cognitieve therapie bij eetstoornissen - Anja Meijboom en Anita Jansen
In deze tekst wordt cognitieve therapie voor boulimia nervosa beschreven. De meeste technieken die hier gepresenteerd worden zijn ook toepasbaar bij anoriexia nervosa en de eetbuistoornis.
De laatste jaren hebben de auteurs een nieuw cognitief model van boulimia nervosa ontwikkeld en schreven daarbij een behandelinsprotocol die zich uitsluitend beperkt tot cognitieve technieken. Ze gaan er van uit dat het onderzoeken en veranderen van gedachten te maken hebben met de lage zelfwaardering. De koppeling van zelfwaardering aan uiterlijk en gewicht zijn een belangrijke sleutel voor herstel.
Ze zijn van menig dat gedachten die te maken hebben met eetbuien en compensatie gedrag belangrijke thema’s leveren die door middel van cognitieve therapie onderzocht kunnen worden. Volgens dit model is er altijd een situatie te identificeren die tot een eetbui heeft geleid.
De behandeling start met het uitleggen van de rationale (het model) aan de hand van een recente eetbuisituatie. De patiënt verteld hier over en al pratend verschijnt het model aan bord. Als het model aan bord staat en therapeut en patiënt zijn het er beiden over eens dat het klopt , wordt uitgelegd hoe cognitieve therapie werkt. Na de uitleg van de rationale wordt het cognitieve dagboek geïntroduceerd. Patiënten schrijven hierin alle moeilijke situaties op die met hun eetprobleem te maken hebben.
In de eerste fase van de behandeling worden de automatische gedachten uitgedaagd. Dit zijn de gedachten rondom eetbuien, rondom compensatiegedrag en rondom uiterlijk en gewicht. Het is natuurlijk ook een van de doelen van de eerste fase dat de symptomen zoals eetbuien en braken afnemen. Bij sommigen wordt dit pas bereikt in of na de tweede fase van de behandeling.
Het doel van de tweede fase is dat de koppeling tussen zelfwaardering en uiterlijk en gewicht zoveelmogelijk doorbroken wordt.
Bij cognitieve therapie voor anorexia nervosa komen globaal dezelfde thema's aan de orde als bij boulimia nervosa. Inhoudelijk zijn er echter ook een aantal verschillen op te merken. Net als boulimiapatiënten zijn anorexiapatiënten bang om in gewicht toe te nemen. Terwijl bij boulimia deze angst vaak ongegrond is, is het zeker dat een succesvolle behandeling voor de anorexiapatiënten betekend dat ze in gewicht zal toenemen. Een ander verschil kan zijn dat de zelfwaardering door het gewichtsverlies juist verbeterd is.
Ook cognitieve therapie voor de eetbuistoornis omvat dezelfde thematiek als boulimia nervosa en anorexia nervosa. Compensatiegedrag kan een belangrijke focus zijn van de behandeling, zij het in een enigszins aangepaste vorm. Deze patiënten hebben vaak ook strikte regels voor eten, maar in tegenstelling tot boulimiapatiënten lukt het hen echter niet de voorgenomen eetregels toe te passen. Ook zorgen om uiterlijk en gewicht is een thema dat aandacht behoeft.
Cognitieve therapie bij eetstoornissen kan op een aantal problemen stuiten. Op de eerste plaats komt het voor dat een patiënt de therapeut probeert uit te nodigen uitspraken te doen over haar uiterlijk. Dit is niet raadzaam.
Een veel voorkomende valkuil is dat patiënten niet willen stoppen et lijnen en naar een lager gewicht blijven streven in plaats van het huidige gewicht te accepteren.
Een ander veel voorkomende complicatie is de motivatie in het algemeen.Vaak worden patiënten door mensen in hun omgeving aangemeld en komen ze niet zelf om hulp vragen. Ze zijn dan uiteraard ook niet gemotiveerd om er iets aan te doen. Soms is er ook gewoon geen sprake van een ziekte - inzicht.
Schaamte kan ook een grote belemmering zijn, de patiënten schamen zich veelal voor het controleverlies over hun eten en het vermeende of reële overgewicht.
Een ander probleem kan zich voordoen als patiënten hun eetpatroon proberen te normaliseren. Dit kan voor hen beangstigend zijn.
Ten slotte kan het gebeuren dat patiënten dwangmatig calorieën blijven tellen of hun gewicht blijven controleren
Over studies naar de effecten van cognitieve therapie van boulimia nervosa kunnen we kort zijn: die zijn er niet.
Over de behandeling van anorexia nervosa zijn er veel publicaties, maar er zijn slechts weinig gecontroleerde studies op dit gebied verschenen. Enkele casestudy's laten wel bemoedigende resultaten zien. Het lijkt wel niet aan te raden om enkel met cognitieve therapie te behandelen.
Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat deze behandeling ook gunstige effecten sorteren bij de eetbuistoornis. Net als bij anorexia nervosa zijn er nog te weinig gegevens bekend om bij de behandeling van deze patiënten allen cognitieve therapie aan te bieden.
